تأثیر مکمل‌های تغذیه‌ای کودکان بر رشد و تقویت سیستم ایمنی

مروری بر شواهد علمی و مطالعات بالینی

در سال‌های اخیر، استفاده از مکمل‌های تغذیه‌ای متعادل موسوم بهstnemelppuS lanoitirtuN larO (SNO)در میان کودکان با رشد کمتر از حد انتظار یا اشتهای پایین، به یکی از رویکردهای علمی تغذیه‌ای در سراسر جهان تبدیل شده است. این محصولات با ترکیبی از پروتئین، چربی‌های سالم، کربوهیدرات، ویتامین‌ها و مواد معدنی طراحی شده‌اند تا خلاهای تغذیه‌ای را جبران کرده و رشد سالم کودکان را حمایت کنند.

اثر مکمل‌های غذایی بر رشد وزن و قد کودکان

مطالعات متعددی نشان داده‌اند که مصرف منظمSNO به‌مدت چند ماه می‌تواند بهبود معنی‌داری در وزن، قد و شاخص توده بدنی کودکان ایجاد کند. در یک متاآنالیز شامل بیش از 0001 کودک در مطالعات تصادفی‌شده، مصرفSNO به مدت 3 تا 6 ماه باعث افزایش میانگین 5.0تا 1 کیلوگرم وزن و حدود8.0 تا 1 سانتی‌متر قد نسبت به گروه کنترل شد(4202,.la te hnyuH)

در مطالعه‌ای دیگر در کودکان 2 تا 5 سال مبتلا به کم‌وزنی، مصرف روزانه دو وعده مکمل غذایی (معادل حدود 004 کیلوکالری در روز) به مدت 09 روز، رشد وزن و قد را به‌طور قابل‌توجهی تسریع کرد و شاخص وزن‌به‌سن را به محدوده طبیعی بازگرداند.
 (Alarcon et al. 2025)

در متاآنالیز ژانگ و همکاران که 9 مطالعه تصادفی‌سازی‌شده را مرور کرده است، مصرف روزانه مکمل‌های تغذیه‌ای کودک به مدت 8 تا 21 هفته منجر به افزایش معنی‌دار وزن (میانگین تفاوت حدود 5.0 تا 2.1کیلوگرم) و افزایش قد( 4.0تا 1 سانتی‌متر) نسبت به گروه کنترل شد.
 (Zhang Y et al. Clinical Nutrition (2021))

این یافته‌ها تأیید می‌کنند که مکمل‌های غذایی در کنار مشاوره تغذیه‌ای، به‌ویژه در کودکان با اشتهای کم یا کم‌تغذیه ابزاری مؤثر برای رسیدن به رشد بهینه هستند.

تأثیر بر عملکرد شناختی و انرژی روزانه

پژوهش‌ها نشان داده‌اند که افزایش دریافت انرژی و ریزمغذی‌ها تنها به بهبود شاخص‌های فیزیکی محدود نمی‌شود. کودکان دریافت‌کننده مکمل‌های SNO معمولاً تمرکز بهتر، سطح فعالیت بیشتر و خلق مثبت‌تری دارند. این اثرات عمدتاً ناشی از بهبود دریافت ویتامین‌های گروه ب، آهن، روی و اسیدهای چرب ضروری است که برای عملکرد مغز حیاتی هستند.

تأثیر بر سیستم ایمنی و کاهش بیماری‌ها

یکی از مزایای کمتر مورد توجه مکملهای غذای کامل، بهبود عملکرد سیستم ایمنی است. کمبود ریزمغذی‌هایی مانند ویتامین  A، C، D و زینک مستقیماً بر مقاومت بدن در برابر عفونت‌ها اثر می‌گذارد. مکمل‌های کامل کودک با تأمین این ترکیبات حیاتی، می‌توانند دفعات ابتلا به عفونت‌های تنفسی و گوارشی را کاهش دهند.
در مطالعه‌ای در فیلیپین بر روی کودکان پیش‌دبستانی، گروهی که SNO دریافت کردند روزهای بیماری و غیبت از مهدکودک کمتری داشتند نسبت به گروه کنترل، که نشانگر نقش حمایتی این مکمل‌ها در ارتقای ایمنی بدن است (Huynh et al., Nutrition Journal, 2019)

نقش امگا-۳ در ایمنی و رشد

بسیاری از مکمل‌های کودک از جمله فرمول‌های پیشرفته‌تر، حاوی اسیدهای چرب امگا-۳هستند. این ترکیبات در تنظیم پاسخ ایمنی و کاهش التهاب نقش دارند و مطالعات نشان داده‌اند که مصرف منظم امگا-۳ در کودکان می‌تواند به کاهش شدت و طول مدت عفونت‌های تنفسی کمک کند و در عین حال رشد مغزی و بینایی را نیز بهبود دهد
.(Calder, Nutrients, 2020).

جمع‌بندی

به‌طور کلی، شواهد علمی نشان می‌دهند که مصرف منظم مکمل‌های غذایی متعادل (SNO) به مدت 3 تا 6 ماه می‌تواند:
افزایش 5.0 تا 1 کیلوگرم وزن بدن
افزایش نزدیک به 1 سانتی‌متر قد
بهبود اشتها و دریافت انرژی روزانه
تقویت ایمنی و کاهش روزهای بیماری
.را در کودکان کم‌تغذیه یا دارای رشد کند به همراه داشته باشد.

بنابراین، استفاده از محصولات متعادل و علمی مانند sdiK llaitirtuNکه حاوی امگا3 بالا هم هستند، تحت نظر پزشک .یا متخصص تغذیه، می‌تواند راهکاری مؤثر برای دستیابی به رشد سالم‌تر و مقاوم‌تر در دوران کودکی باشد

1.Zhang Y et al. Clinical Nutrition (2021); 40(5): 3341–3352.
2.Huynh DT et al. Nutrition Journal (2015); 14:24.
3.Khanna D et al. BMC Pediatrics (2021); 21:332.
4.Ghosh A et al. Nutrition Journal (2018); 17:69.
5.Uauy R et al. Annals of Nutrition and Metabolism (2019); 75(2): 1–9.